Czy można brać magnez w ciąży

Wiele kobiet zastanawia się czy i jak brać magnez w okresie ciąży. Dzisiaj rozwieję te wątpliwości w oparciu o zróżnicowane badania naukowe. Zapraszam !

Dlaczego magnez jest taki ważny

Magnez (Mg) jest jednym z podstawowych minerałów potrzebnych człowiekowi w znacznych ilościach. Mg działa z wieloma enzymami w celu regulacji temperatury ciała, syntezy kwasów nukleinowych i białek, a także utrzymania potencjałów elektrycznych w nerwach i błonach mięśniowych. Odgrywa również ważną rolę w modulowaniu napięcia naczynioruchowego i pobudliwości serca. Magnez w dużych ilościach możemy znaleźć w wielu produktach spożywczych. Np. produkty mleczne, pieczywo i zboża, rośliny strączkowe, migdały, warzywa i mięso stanowią niezastąpione źródło tego pierwiastka. Dlatego nie jest zaskakujące, że niedobór Mg rzadko występuje u osób zdrowych, które stosują zróżnicowaną dietę. Jednak przetwarzanie żywności w obecnych czasach prowadzi do wysokiego zubożenia w magnez.

Przyczyny niedoboru magnezu

Najczęstsze przyczyny niedoboru magnezu obejmują nieodpowiednie spożycie lub wchłanianie z przewodu pokarmowego, zwiększone straty przez układ pokarmowy lub nerkowy oraz zwiększone zapotrzebowanie, np. w okresie ciąży. I dzisiaj właśnie skupimy się na suplementacji magnezu u kobiet ciężarnych.

Wiele schorzeń takich jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie wywołane ciążą, skurcze nóg i stan przedrzucawkowy pojawia się po raz pierwszy właśnie w okresie ciąży. Wiele z tych powikłań jest spowodowanych ciążą lub ryzykiem wystąpienia, które rośnie w czasie ciąży i dotyczy to matki. Z drugiej strony, w kontekście płodu, istnieje wiele kryteriów diagnostycznych takich jak: punktacja w skali Apgar, masa urodzeniowa, opóźnienie wzrostu wewnątrzmacicznego i poród przedwczesny.

Badania mierzące poziom Mg w surowicy podczas ciąż niskiego ryzyka wykazały, że zarówno zjonizowane, jak i całkowite poziomy Mg w surowicy były znacznie zmniejszone po 18 tygodniu ciąży, w porównaniu z pomiarami przed tym okresem. Dodatkowo badania żywieniowe w czasie ciąży konsekwentnie pokazują, że wiele kobiet ma spożycie Mg poniżej zalecanych poziomów.

Czy ciąża prowadzi do niedoboru magnezu

Różne recenzje zawierają twierdzenia, że ciąża nie wpływa na stan magnezu. Ta błędna interpretacja opiera się na tym, że jedynym branym po uwagę kryterium niedoboru magnezu jest hipomagnezemia, która została częściowo określona nieprawidłowo niskimi wartościami granicznymi (0,63-0,75 mmol / l). Przedział referencyjny dla stężenia magnezu w surowicy wynosi 0,76–1,10 mmol / l. Ponadto prawidłowy poziom Mg we krwi nie wyklucza niedoboru magnezu. Dodatkowo dalsze badania wykazały, że ta dolna granica przedziału referencyjnego nie jest optymalna. Jeśli za podstawę przyjmie się optymalne stężenie magnezu w surowicy> 0,80 mmol / l, można powiedzieć, że większość kobiet w ciąży cierpi na niedobór magnezu, biorąc pod uwagę tylko jego stężenie w surowicy. Źródło: Serum calcium and serum magnesium in normal and preeclamptic pregnancy.

Przyczyny zwiększonego zapotrzebowania na magnez podczas ciąży

Niewątpliwie ciąża prowadzi do zwiększonego zapotrzebowania na magnez. Z jednej strony płód potrzebuje magnezu, z drugiej natomiast należy zrównoważyć zwiększone zapotrzebowanie ze względu na zmiany tkankowe matki oraz nerkową utratę tego pierwiastka. Różne badania ujawniły, że dla prawidłowej ciąży konieczne jest znacznie wyższe spożycie magnezu niż założone minimum. Ponadto, analizy National Study of Nutrition w Niemczech wykazały, że 56,4% kobiet w wieku 14-18 lat, 38,3% kobiet w wieku 19-24 lata i 26,5% kobiet w wieku 25-34 lata nie ma, nawet przed zajściem w ciążę, wartości magnezu spełniające zalecenia DGE (niemieckiego towarzystwa żywieniowego). Oprócz zapotrzebowania płodu i organizmu matki na magnez oraz niskiego spożycia tego minerału w diecie, utrata z moczem jest główną przyczyną zwiększonego zapotrzebowania na magnez w czasie ciąży. U kobiet w ciąży wydalanie magnezu przez nerki jest zwiększone o około 20%. Można to wyjaśnić wywołanym ciążą wzrostem tętna, zwiększeniem pierwotnej produkcji moczu oraz niewystarczającym wchłanianiem zwrotnym magnezu.

Czy poziom magnezu wpływa na ciążę

Jest coraz więcej dowodów na to, że poziom magnezu jest powiązany z patologicznymi incydentami towarzyszącymi ciąży. W szczególności należy wymienić wzrost porodów przedwczesnych, samoistnych poronień, skurczów mięśni łydek. Ponadto niektóre badania kliniczne wykazały, że większe spożycie magnezu wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem stanu przedrzucawkowego. Związek niskiego spożycia magnezu w diecie i zwiększonego ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego został potwierdzony w metaanalizie dotyczącej wpływu różnych czynników dietetycznych na ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego wywołanego ciążą. W zróżnicowanych badaniach śledzono możliwy związek między poziomem magnezu, a ryzykiem stanu przedrzucawkowego.

Niemieccy naukowcy za szpitala w Henne wykazali, że stężenie magnezu w osoczu zdrowych kobiet w ciąży i kobiet w ciąży ze stanem przedrzucawkowym jest niższe niż u zdrowych kobiet niebędących w ciąży. Dodatkowo, obniżone stężenie magnezu w osoczu u kobiet w ciąży ze stanem przedrzucawkowym w porównaniu z kobietami w ciąży bez stanu przedrzucawkowego zostało potwierdzone w licznych badaniach na całym świecie.

Z kolei amerykańskie analizy ujawniły obniżone stężenie zjonizowanego magnezu u kobiet ze stanem przedrzucawkowym. Ponadto badania biologii molekularnej wskazują na zmiany stężenia magnezu w stanie przedrzucawkowym. Naukowcy scharakteryzowali istotne różnice w ekspresji genów łożyskowych dla kilku układów transporterów magnezu u kobiet w ciąży ze stanem przedrzucawkowym i bez niego. Zaobserwowano także korelację pomiędzy niskim poporodowy poziomem magnezu a rozwojem cukrzycy typu 2 u kobiet w ciąży z cukrzycą ciążową. Tak więc, odpowiednie spożycie magnezu jest równie ważne dla zdrowia matki jak i prawidłowego rozwoju płodu.

Co mówi nauka na temat suplementacji magnezu w ciąży

Od lat 80-tych kilka badań dotyczyło suplementacji magnezu w ciąży. Pomimo różnych projektów, dawek, celów badania i czasu trwania leczenia, wiele wyników doustnej suplementacji magnezu jest pozytywnych. W żadnym z badań nie opisano poważnych skutków ubocznych.

Oto kilka przykładów:

1. Effect of Magnesium Supplement on Pregnancy Outcomes: A Randomized Control Trial. Elaheh Zarean and Amal Tarjan

Uczestniczki badania podzielono na trzy grupy po 60 osób każda. Grupa A placebo, grupa B 100 mg magnezu i grupa C 300 mg magnezu, raz dziennie przez całą ciążę. Wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrostu, poród przedwczesny, wskaźnik masy ciała matki, masa ciała noworodka, nadciśnienie wywołane ciążą, stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciążowa, skurcze kończyn dolnych porównano pomiędzy trzema grupami. Grupa C, która otrzymywała magnez w dawce 300 mg, miała najlepsze wyniki, a częstość powikłań ciąży była znacznie mniejsza niż w pozostałych dwóch grupach.

2. Kuti V, Balazs M, Morvay F, Varenka Z, Szekely A. Effect of maternal magnesium supply on spontaneous abortion and premature birth and on intrauterine fetal development: Experimental epidemiological study.

1884 ciężarnych kobietom podawano 348 mg magnezu dziennie od 4 do 9 tygodnia ciąży (grupa 1) lub od 10 do 24 tygodnia ciąży (grupa 2) lub nie otrzymywało żadnej substytucji magnezu (grupa 3). Zbadano wpływ suplementacji magnezu na częstość poronień samoistnych i porodów przedwczesnych oraz na rozwój wewnątrzmaciczny płodu. Zmniejszenie liczby poronień samoistnych i porodów przedwczesnych było tym większe, im wcześniej rozpoczęto substytucję magnezu. Nie odnotowano żadnych skutków ubocznych suplementacji.

3. Kovacs L, Molnar BG, Huhn E, Bodis L. Magnesium substitution during pregnancy. A prospective, randomized double-blind study. Geburtsh Women’s Health.

W kolejnym badaniu, mającym na celu zapobieganie powikłaniom ciąży, 985 kobiet w ciąży otrzymywało 365 mg magnezu lub placebo raz na dobę. Suplementacja została włączona u większości z nich od 9 tygodnia ciąży, ale prawie wszystkie w pierwszym trymestrze ciąży. Wyniki badania wykazały istotnie korzystniejszy przebieg ciąży w grupie otrzymującej magnez w porównaniu z placebo. Odnotowano mniej porodów przedwczesnych, mniej noworodków z niedowagą, mniej noworodków z opóźnionym rozwojem wewnątrzmacicznym i rzadszą gestozą EPH u matek (zatrucie ciążowe). Zarejestrowane skutki uboczne suplementacji, takie jak wymioty, nudności, zgaga i zaparcia, były prawie równie częste w grupie przyjmującej magnez i placebo.

4. Spätling L Spätling G Magnesiumsupplementation in pregnancy. A double-blind study. Brit J Obstet Gynecol.

568 kobiet w ciąży było leczonych 365 mg magnezu lub placebo, począwszy od 16 tygodnia ciąży w prospektywnym, randomizowanym, podwójnie zaślepionym i kontrolowanym placebo badaniu. Celem analizy była poprawa przebiegu ciąży i wyników badań. W grupie przyjmującej magnez, istotnie mniej hospitalizacji nastąpiło z powodu porodu przedwczesnego, krwawienia i niewydolności szyjki macicy. Zarejestrowano także mniej noworodków o masie <2500 g i mniej noworodków, które musiały zostać przeniesione na oddział intensywnej terapii. Biegunka, nudności, wymioty, zgaga i uczucie pełności w jamie brzusznej były sporadycznie zgłaszane jako działania niepożądane z taką samą częstością w grupie otrzymującej magnez jak i placebo.

5. Li S, Tian H Oral low-dose magnesium gluconate preventing pregnancy-induced hypertension. Zhonghua Fu Chan Ke Za Zhi

51 kobiet w ciąży zażywało 175 mg magnezu na dobę począwszy od 28 tygodnia ciąży, a kolejne 51 kobiet w ciąży stanowiło grupę kontrolną placebo (randomizowane badanie prospektywne z podwójnie ślepą próbą). Zaobserwowano wpływ suplementacji magnezem na nadciśnienie indukowane ciążą. Podwyższone ciśnienie krwi wystąpiło u 4% w grupie magnezu, 16% w grupie kontrolnej placebo. Tak więc przyjmowanie magnezu wyraźnie zmniejszyło występowanie nadciśnienia. W streszczeniu tego chińskiego badania nie wymieniono żadnych skutków ubocznych.

6. Magnesium supplementation to prevent high blood pressure in pregnancy: a randomized placebo control trial. Maria Bullarbo, Natalia Ödman, Axel Nestler, Thorkild Nielsen, Martin Kolisek, Jürgen Vormann & Ragnar Rylander.

W szwedzkim badaniu z podwójnie ślepą próbą, kontrolowanym placebo, 61 kobietom w ciąży podawano 300 mg magnezu lub placebo codziennie od 25 tygodnia ciąży. Zbadano wpływ suplementacji magnezu na profilaktykę stanu przedrzucawkowego w ostatnich tygodniach ciąży. Kobiety ciężarne z grupy przyjmującej suplementy magnezu miały istotnie obniżone średnie rozkurczowe ciśnienie krwi w 37 tygodniu ciąży. Nie zgłoszono żadnych skutków ubocznych.

Jak brać magnez w ciąży

Każda ciężarna kobieta powinna codziennie zażywać 240-480 mg magnezu oprócz diety. Suplementację magnezu należy rozpocząć jak najszybciej, kontynuować do porodu i następnie po urodzeniu, ponieważ zapotrzebowanie organizmu na magnez wzrasta również podczas karmienia piersią.

Podsumowanie – czy można brać magnez w ciąży