To jaka jest najlepsza pora na naukę, zależy w dużej mierze od indywidualnych preferencji oraz potrzeb. Jedni lubią przyswajać wiedzę, innym sprawia to trudności. Efekty, dobre oceny, zaliczone egzaminy dają poczucie spełnienia i oczyszczają głowę. Mało kto lubi spędzać wakacje z perspektywą wrześniowej sesji poprawkowej. Lecz to czy nauka będzie męcząca, czy może łatwa i przyjemna, ale jednocześnie bardzo efektywna, zależy od wielu czynników. Na niektóre nie mam wpływu. Należą do nich np. predyspozycje. Istnieje jednak szereg mechanizmów regulujących nasze możliwości poznawcze, na które możemy wpływać i je udoskonalać. To o jakiej porze przyswajamy wiedzę odgrywa kluczową rolę w procesie nauki.
Skuteczna nauka
Skuteczne uczenie się polega na trwałym zapamiętywaniu, a nie na przysłowiowym „wkuwaniu”. Wszyscy, a zwłaszcza uczniowie, mogą korzystać z technik efektywnego uczenia się, które nie tylko pozwalają zaoszczędzić czas i energię, ale także rozwijają potencjał intelektualny i kreatywność.
Czy godziny poranne to najlepsza pora na naukę ?
Powszechnie panujące przekonanie, że najlepiej uczyć się rano nie znajduje potwierdzenia w opublikowanej w 2019 roku pracy naukowców z Uniwersytetu w Essen. Eksperyment przeprowadzono na 753 studentach, którzy rozwiązali łącznie 163,444 zadań na platformie E-learningowej. Okazało się, że najlepsze wyniki – zarówno w pracy domowej jak i na egzaminie końcowym – osiągnęli studenci uczący się w godzinach 11:30 – 19:20.
Zegar biologiczny, a najlepsza pora na naukę
Wiele naukowych publikacji dowodzi, że dużą rolę w doborze pory do nauki odgrywa chronotyp. Każdy z nas jest inny, jedni lepiej czują się wieczorem (sowy) inni wcześnie rano (skowronki). Zgodnie z Munich Chronotype Questionnaire wyróżniamy 7 różnych typów osób w aspekcie cyklu dobowego.
Jak ustalić swój chronotyp
Ustala się go na podstawie zapotrzebowania na sen w dni wolne od pracy z uwzględnieniem deficytu wytworzonego podczas całego tygodnia. Gdy jesteśmy zmęczeni mówimy : “Wyśpię się w weekend”. Zastosowanie takiej metody daje pewność, że nie zostanie pominięta powszechna praktyka odkładania spania na koniec tygodnia.
Nasze potrzeby wynikają z uwarunkowań genetycznych, środowiskowych oraz wieku. Dlatego też te czynniki powinniśmy brać pod uwagę przy wyborze pory do nauki. Na podstawie powyższego linku możemy ustalić swój indywidualny rytm dnia i nocy oraz dopasować do niego najlepszą porę do nauki.
Najlepsza pora na naukę dla dzieci, młodzieży i dorosłych
Chronotyp zmienia się znacząco na różnych etapach naszego życia. W młodszym wieku (przedszkole), dzieci są silnie zorientowane na poranek, a zwrot ku wieczorowi następuje w wieku dojrzewania. Pod koniec okresu dojrzewania ludzie stopniowo stają się ponownie bardziej zorientowani na poranek. Tak więc typowa młodzież należy do osób najbardziej nastawionych na wieczór, co koliduje z porami wczesnego rozpoczynania nauki w szkole. Inaczej jest z dorosłymi i dziećmi, którzy lepiej przyswajają wiedzę w godzinach porannych.
Od autora
Dwa przedstawione powyżej badania korelują ze sobą. Dodatkowo są poparte licznymi publikacjami naukowymi, jakie możemy odnaleźć w przypisach. Jednak do każdej publikacji naukowej i do badań oraz wypowiedzi ekspertów należy podchodzić z dużą dozą krytyki. Naturalnym bowiem procesem jest zastępowanie starszych badań nowszymi. Najlepszym tego przykładem jest zaprezentowana w 2004 roku przez Stephana Hawkinga nowa teoria dotycząca czarnych dziur, która negowała jego poprzednie założenia. Dlatego zawsze upewnijcie się, czy dana metoda jest skuteczna w waszym przypadku. Każdy jest inny i ma inne potrzeby. Dlatego odpowiedni czas na naukę jest wtedy, gdy dobrze się czujemy, jesteśmy wyspani i pełni energii.
Źródła:
Hector Research Institute of Education Sciences and Psychology, University of Tübingen, Europastraße 6, 72072 Tübingen, Germany Department of Biology, University of Tübingen, Auf der Morgenstelle 28, 72076 Tübingen, GermanyInstitute of Psychology, University of Education Heidelberg, Keplerstraße 87, 69120 Heidelberg, Germany
When is the best time to learn? – Evidence from an introductory statistics course. Till Massinga, Natalie Reckmanna, Alexander Blasberga, Benjamin Otto†b, Christoph Hancka, and Michael Goedicke
University of Duisburg-Essen, Gerlingstr. 16, 45127 Essen, German
