1. Kiedy przysługuje odszkodowanie od linii lotniczych
Odszkodowanie od linii lotniczych przysługuje nam w przypadku odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub dużego opóźnienia lotu.
Przewoźnik może nie wpuścić nas na pokład samolotu, jeżeli zaistnieją uzasadnione przyczyny, np. zdrowie, wymogi bezpieczeństwa( agresywne zachowanie pasażera) lub niewłaściwe dokumenty podróżne. Stanowi to wyjątek w przypadku odmowy wejścia na pokład i gdy jest to sytuacja zawiniona przez nas – nawet jeśli stawimy się do wejścia na pokład na czas – linie lotnicze nie ponoszą odpowiedzialności z tytułu niewykonania umowy przewozu.
W przypadku odmowy przyjęcia pasażera na pokład wbrew jego woli i nie z jego winy, obsługujący przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do niezwłocznej wypłaty odszkodowania.
Opóźnienie przylotu wynoszące co najmniej trzy godziny przyznaje te same prawa w zakresie odszkodowania, co odwołanie lotu. Czas przylotu oznacza moment, w którym co najmniej jedne z drzwi samolotu otwierają się, przy założeniu, że w owym momencie pasażerowie mają prawo opuścić maszynę. Czas przylotu powinien zostać przekazany bezpłatnie na żądanie krajowemu organowi odpowiedzialnemu za egzekwowanie przepisów oraz pasażerom w przypadku gdy obsługujący przewoźnik lotniczy powołuje się na czas przylotu jako dowód w toczącym się sporze.
Zatem roszczenie przeciwko przewoźnikowi możemy wnieść każdorazowo w przypadku odwołania lotu oraz gdy nie zostaliśmy wpuszczeni na pokład nie z naszej winy (np. w przypadku overbookingu). Z kolei odszkodowania z tytułu opóźnienia, możemy się domagać, jeżeli dotarliśmy do miejsca docelowego ze stratą co najmniej 3 godzin.
Dodatkowo – ze względu na regionalny charakter regulacji – musimy spełnić jedno z poniższych kryteriów:
- lot odbywał się w obrębie Unii Europejskiej (UE) i był obsługiwany przez linie lotnicze z UE lub z kraju spoza UE
- startowaliśmy z portu lotniczego znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, a rejs obsługiwały linie lotnicze z UE lub z kraju spoza UE
- odlatywaliśmy z portu lotniczego znajdującego się w państwie trzecim do portu lotniczego znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego UE i obsługujący przewoźnik lotniczy jest przewoźnikiem unijnym
Przewoźnik unijny oznacza przewoźnika lotniczego z ważną licencją na prowadzenie działalności wydaną przez Państwo Członkowskie UE zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (EWG) nr 2407/92 z dnia 23 lipca 1992 r. w sprawie wydawania licencji przewoźnikom lotniczym.
2. Jakie są kwoty odszkodowania
- 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów
- 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych, dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów;
- 600 EUR dla wszystkich lotów nie wymienionych powyżej
3. Jak obliczana jest odległość
Odległość, na podstawie której ustala się odszkodowanie od linii lotniczych w przypadku dużego opóźnienia w miejscu przylotu, powinna opierać się na długości ortodromy między miejscem wylotu a miejscem docelowym.
4. Czy przewoźnik może obniżyć kwotę odszkodowania
Obsługujący przewoźnik lotniczy może pomniejszyć przewidziane odszkodowanie o 50 %, jeżeli pasażerom zaoferowano zmianę planu podróży do ich miejsca docelowego na alternatywny lot, którego czas przylotu nie przekracza planowego czasu przylotu pierwotnie zarezerwowanego lotu o :
- dwie godziny w przypadku wszystkich lotów o długości do 1 500 kilometrów
- trzy godziny w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1 500 do 3 500 kilometrów
- cztery godziny w przypadku wszystkich innych lotów niż te określone powyżej, czyli jeśli opóźnienie w momencie przylotu wynosi mniej niż cztery godziny w przypadku podróży powyżej 3 500 km z portu lotniczego znajdującego się poza UE.
5. Co nam się należy oprócz odszkodowania
Oprócz odszkodowania przewoźnik jest zobligowany do zapewnienia nam opieki. Pojęcie to ustawodawca zdefiniował przepisami, w celu wyeliminowanie nadużyć oraz dowolności interpretacyjnych.
Linie lotnicze muszą się o nas zatroszczyć, jeżeli opóźnienie startu samolotu wynosi:
- dwie lub więcej godzin w przypadku lotów do 1 500 kilometrów;
- trzy lub więcej godzin w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1 500 a 3 500 kilometrów
- o cztery lub więcej godzin w przypadku wszystkich innych lotów niż te określone powyżej
W takich przypadkach mamy prawo do darmowych posiłków oraz napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania. Ponadto, przysługują nam bezpłatnie dwie rozmowy telefoniczne, dwie wiadomości z dalekopisu, dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe.
Jeżeli czas odlotu następuje co najmniej dzień po terminie planowanego startu, pasażerowie otrzymują zakwaterowanie w hotelu oraz transfer pomiędzy lotniskiem a miejscem zakwaterowania (hotelem).
Na tak długie opóźnienie nie musimy się jednak zgadzać. W przypadku gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin, przepisy zapewniają nam prawo do rezygnacji z podróży i prawo do zwrotu, pełnej ceny biletu, za jaką został kupiony. Termin na wypłatę środków wynosi siedem dni. Jeżeli nie chcemy zwrotu pieniędzy, przewoźnik musi zapewnić nam lot powrotny do pierwszego miejsca odlotu, w najwcześniejszym możliwym terminie.
Należy tutaj zaznaczyć, że przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do wypełnienia obowiązku sprawowania opieki, nawet gdy odwołanie lotu jest spowodowane zaistnieniem “nadzwyczajnych okoliczności”. Termin ten dotyczy zdarzeń, których nie można było uniknąć nawet przy podjęciu wszelkich racjonalnych środków.
Jeżeli jednak linie nie zaoferowały nam opieki, choć były do tego zobowiązane, pasażerowie, którzy musieli opłacać posiłki i napoje, zakwaterowanie w hotelu oraz transport pomiędzy portem lotniczym a miejscem zakwaterowania lub usługi telekomunikacyjne, mogą uzyskać od przewoźnika lotniczego zwrot poniesionych kosztów. Warunkiem jest, aby były one niezbędne oraz rozsądne. Np. pobyt w najdroższym hotelu w mieście, linie mogą uznać za wydatek nieadekwatny, chyba że wykażemy, że tylko tam były wolne pokoje.
6. Kiedy nie przysługuje odszkodowanie od linii lotniczych
Jeśli odwołanie lub opóźnienie lotu było spowodowane zaistnieniem “nadzwyczajnych okoliczności”, możemy utracić prawo do odszkodowania. Niemniej jednak przewoźnik musi zaoferować nam pomoc. Może być to w formie zwrotu kosztów biletu lub zmiany planu podróży. Mamy także prawo do opieki (posiłki i/lub zakwaterowanie) w czasie oczekiwania na nowy lot.
Przepisy o odszkodowaniu nie obejmują pasażerów śmigłowców oraz podróżujących bezpłatnie lub na podstawie taryfy zniżkowej, która nie jest bezpośrednio lub pośrednio dostępna powszechnie (np. zniżka pracownicza).
7. Jaki jest okres przedawnienia roszczenia
Roszczenie przedawnia się zgodnie z przepisami obowiązującymi w danym kraju. Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 17 marca 2017 r. wyjaśnił, że zgodnie z polskimi przepisami, zastosowanie znajduje art. 778 kc, na podstawie którego prawo do roszczenia przedawnia się w terminie rocznym. Z tego wynika, że mamy okres jednego roku od zdarzenia, na wszczęcie procedury odszkodowawczej.
8. Gdzie ubiegać się o odszkodowanie
W przypadku lotów w obrębie UE, prowadzonych na podstawie umowy z jednym przewoźnikiem lotniczym, który jest obsługującym przewoźnikiem lotniczym, roszczenie o odszkodowanie możemy wnieść do sądu krajowego, dla miejsca wylotu lub miejsca przylotu, zgodnie z umową przewozu. Pasażerowie zachowują również możliwość wniesienia sprawy do sądu w miejscu siedziby przewoźnika lotniczego.
9. Kogo możemy pozwać
Obsługujący przewoźnik lotniczy jest zawsze odpowiedzialny za zobowiązania wynikające z rozporządzenia. Odpowiedzialny nie jest na przykład inny przewoźnik lotniczy, który sprzedał bilet. Także za za rejsy typu codeshare odpowiada przewoźnik wykonujący lot. Wyłączenie z odpowiedzialności ma miejsce w przypadku gdy sprzedający nam bilet, leasinguje samolot z załogą. Wtedy odpowiedzialny jest podmiot, u którego kupiliśmy bilet.
10. Na kim spoczywa ciężar dowodu
Ciężar dowodu spoczywa zawsze na przewoźniku. To linie lotnicze muszą udowodnić czy odpowiednio poinformowały pasażera o odwołaniu lotu. Muszą także wykazać, że lot się nie odbył, lub opóźnił w wyniku zaistnienia “nadzwyczajnych okoliczności”.
11. Odmowa uznania roszczenia przez “nadzwyczajne okoliczności”
Nadzwyczajne okoliczności to takie, które nie zależą do przewoźnika i mogą stanowić przesłankę do odmowy wypłaty odszkodowania. Tutaj jednak też nie ma dowolności. Prawodawca bowiem określił normy dla charakterystyki i klasyfikowania konkretnych zdarzeń.
Usterki techniczne
Awaria spowodowana przedwczesną usterką niektórych komponentów statku powietrznego może stanowić nieprzewidywalne wydarzenie. Jednak ze względu na charakter transportu lotniczego, nie mieści się w ramach terminu “nadzwyczajne okoliczności”. Tym samym nie może stanowić przeszkody do wypłaty odszkodowania. Jednakże ukryta usterka konstrukcyjna ujawniona przez producenta statku powietrznego lub przez właściwy organ, lub uszkodzenie statku powietrznego w wyniku aktów sabotażu lub terroryzmu, mogłyby zostać zakwalifikowane jako “nadzwyczajne okoliczności”.
W odniesieniu do usterek technicznych okoliczność, iż przewoźnik lotniczy przestrzegał minimalnych przepisów w zakresie obsługi technicznej statku powietrznego nie jest wystarczająca dla wykazania, że przewoźnik podjął wszelkie racjonalne środki, tak aby zwolnić go z obowiązku wypłaty odszkodowania.
Zderzenie ruchomych schodów ze statkiem powietrznym
Zderzenie statku powietrznego z ruchomymi schodami jest – tak jak w przypadku usterki technicznej – wpisane w ramy normalnego wykonywania działalności lotniczej. Dlatego usterka wynikła z takiego zdarzenia nie może prowadzić do odmowy wypłacenia odszkodowania. “Nadzwyczajne okoliczności” miałyby zastosowanie wtedy, gdyby uszkodzenie statku powietrznego stanowiło skutek działania wykraczającego poza zwykłe usługi portu lotniczego np. terroryzm lub sabotaż.
Zatłoczenie portów lotniczych z powodu niekorzystnych warunków pogodowych
Jeżeli obsługujący przewoźnik lotniczy jest zmuszony do opóźnienia lub odwołania lotu w porcie lotniczym o dużym natężeniu ruchu, spowodowanym złymi warunkami pogodowymi, w tym jeżeli warunki te prowadzą do braku zdolności przepustowych, stanowi to “nadzwyczajne okoliczności” i może uzasadniać odmowę wypłaty odszkodowania. Lecz należy pamiętać, że nawet w takich przypadkach pasażerom należy się opieka.
Linki : https://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=pl
W następnym poście opiszę jak uzyskać odszkodowanie od linii lotniczych i kto może nam w tym pomóc. Zachęcam także do przeczytania artykułu o prawie lotniczym, który znajdziecie Tutaj.